2022 йилда Хитойнинг бир қатор компаниялари Россияга қурол-аслаҳа, жумладан, автоматлар, дрон қисмлари ва ҳарбий мақсадларда ишлатилиши мумкин бўлган зирҳларни жўнатган. Бу ҳақда Politico ImportGenius агрегаторининг божхона маълумотларига таяниб ёзмоқда.
Қурол етказиб бериш 2022 йилнинг июнидан декабригача амалга оширилган. Етказиб берувчилар орасида Хитой ҳукумати билан боғланган камида битта компания – Хитойнинг энг йирик мудофаа пудратчиларидан бири China North Industries Group Corporation Limited бўлган. Июнь ойида у Россия Мудофаа вазирлиги билан ҳамкорлик қиладиган Россиянинг «Техкрим», компаниясига мингта CQ-A милтиқларини юборган.
Яна бир компания – Da-Jiang Innovations Science & Technology Co. (DJI) томонидан ноябрь ва декабрь ойларида БАА орқали кичик рус дистрибюторига дронлар учун эҳтиёт қисмлар – батареялар ва камералар юборилган. Ҳаммаси бўлиб, 12 та учувчисиз учиш аппаратлари учун эҳтиёт қисмлар етказиб берилган.
Бундан ташқари, 2022 йил охирида Туркия орқали Россияга қиймати қарийб 10 миллион долларлик 800 тоннадан ортиқ Хитой ўқ ўтказмайдиган нимчалари олиб кирилган.
Politico маълумотларига кўра, жўнатилган юкларнинг ҳажми ва характери Пекин Москвага ҳарбий ёрдамни мақсадли етказиб бераётганини кўрсатмайди, бироқ бу товарлар ҳарбий ҳаракатларда қўлланилиши мумкин бўлган турли мақсадли маҳсулотлар экани аниқ. Нашр Украинадаги урушда хитойлик милтиқлардан фойдаланилганига оид далилларни топа олмаган, аммо жанг майдонида хитой дронларини кўришган.
2023 йил февраль ойида АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен Хитой Россияга ноҳарбий ёрдам кўрсатаётганини, бироқ қурол-яроғ етказиб бериш масаласини ҳам кўриб чиқаётганини айтган эди. ОАВ хабарларига кўра, Жо Байден маъмурияти иттифоқчиларни Пекин Москвага ҳарбий ёрдам кўрсатса, Хитойга қарши санкциялар қўллашга тайёрлигини билдирган. Пекин, ўз навбатида, Вашингтонни айнан Америка қурол-яроғи Украинадаги можарога сабаб бўлганликда айблайди.
Германиянинг Der Spiegel нашри россиялик ҳарбийлар хитойлик дрон ишлаб чиқарувчиси билан камикадзе дронларини етказиб бериш борасида музокаралар олиб бораётгани ҳақида хабар берган. Нашр маълумотларига кўра, 100 та дроннинг биринчи партияси Россияга 2023 йил апрелида етказилиши мумкин. Урушни ўрганиш бўйича Америка институти экспертлари Хитой Беларус ёрдамида Ғарб санкцияларини четлаб ўтишга умид қилаётганини тахмин қилган.
