Асад режими қандай жиноятларни содир этган?

Сурия президенти Башар Асаднинг ағдарилиши Асад оиласининг 50 йилдан ортиқ давом этган шафқатсиз бошқарувига барҳам берди.

Сўнгги 13 йилдаги фуқаролар уруши пайтида инсон ҳуқуқлари гуруҳлари Асад режимининг бир қанча жиноятларини, жумладан қийноқлар, қотилликлар ва ҳукуматга қарши намойишчилар ва мухолифат фаолларининг ғойиб бўлишларини ҳужжатлаштирди.

Асад қўшинлари тинч аҳоли уйлари ва тиббиёт муассасаларига ва бошқаларга қарама-қарши ҳужумлар уюштирган. Улар кўпинча баррель бомбалари ва бутун дунёда тақиқланган кассетали ўқ-дорилар каби бошқарилмайдиган қуроллардан фойдаланган.

Фуқаролар уруши 2011 йилдан бери ярим миллиондан ортиқ суриялик, жумладан, ўн минглаб болаларни ўлдиргани тахмин қилинмоқда.

Асад ўз халқига қарши кимёвий қурол қўллаган дунёда камдан-кам раҳбарлардан бири бўлди.

1925 йилдан бери амалда бўлган халқаро қонунларга кўра кимёвий қуроллар тақиқланганига қарамай, Буюк Британияда жойлашган Сурия Инсон ҳуқуқлари бўйича мониторинг гуруҳи 2012 йилдан бери Сурияда камида 222 та кимёвий ҳужумни қайд этган.

Фуқаролар урушидан икки йил ўтиб, 2013 йилда Асад мамлакат пойтахти Дамашқнинг асосан мухолифат назорати остида бўлган Ғута шаҳрига энг қонли кимёвий ҳужумни амалга оширди.

Турли текширувлар ва манбаларга кўра, ҳужум туфайли 480 дан 1500 гача одам, жумладан, кўплаб болалар уйқуда вафот этган ёки бошқа жойда бўғилиб ўлган.

Аммо Асад ва унинг россиялик иттифоқчилари кимёвий қурол қўлланганини қайта-қайта рад этган.

Халқаро Амнистия каби ҳуқуқ ташкилотлари фикрича, Асаднинг ҳокимиятдан ағдарилгани ўнлаб йиллар давомида содир бўлган инсон ҳуқуқлари бузилишини тўғирлаш имкониятини беради.

«Сурияликлар инсон ҳуқуқлари бузилишининг даҳшатли каталогига дучор бўлишди, бу эса инсониятнинг улкан миқёсда беҳисоб азоб-уқубатларга олиб келди», деди Халқаро Амнистия Бош котиби Агнес Калламард.