Ўлиб қолардик!..
Бир-биримиз учун ўлиб қолардик. Мен Россияга ишга бордим. Пермга. Шу ерда қоғоз фабрикаси бор экан. Оддий ишчи бўлиб ишга жойлашдим. Фабрика шаҳардан анча нарида. Аммо мен шаҳарда ижарада тураман. Ҳар куни ишга автобусда қатнайман. Иш ёмонмас. Муҳими, маошни вақтида беради. Ижарада яшайдиган шерикларим бошқа жойларда ишлашади. Уларнинг ҳам топиш-тутишлари яхши… Бироқ ажойиб кунларнинг бирида биз яшайдиган уйнинг эгаси: “Ўзим кўчиб келиб яшайман”, деб қолди. Ана ундан кейин муаммо бошланди. Шерикларим шаҳарнинг мутлақо бошқа томонидан ижарага уй топишди. Аммо у уй менга тўғри келмас эди. Ишимга чап эди. Шу боис ўзимга қулай бўлган томондан уй қидира бошладим. Талай муддат сарсон юрганимдан кейин ўша уйни топдим. Бир кампир ёлғиз ўзи турган экан. “Агар инсон бўлсанг, ёлғончи бўлмасанг, мен сенга битта хонани ажратиб бераман. Арзимаган ҳақ оламан. Қолганини менга бозорлик қилиб бериш, ахлатларимни ташлаб келиш билан тўлайсан”, деди. Рози бўлдим. Чунки бундан қулай вариант бошқа йўқ эди.
Орадан ҳеч қанча вақт ўтмасдан биз кампир билан она-боладай бўлиб кетдик. У ҳатто менинг келишимга овқат тайёрлаб турадиган бўлди. Эвазига ҳар куни камида бир соат унинг гапларини эшитаман. У ўзининг тарихини, ёшлигини гапириб беради. Бу тарих шунчалик узунки, охири бўлмаса керак, деб ўйлардим… Кампирнинг хотираси жуда кучли эди. Ўша ўн саккиз-ўн тўққиз ёшлик даврларининг ҳар бир кунини соат-соатигача эслаб қолган. Ва ўша бир кунни ипидан игнасигача сўзларди менга… Охири, унинг ҳикояларига ўрганиб ҳам қолдим…
Бир куни ишдан келсам, мана шу сиз расмда кўрган қиз ўтирибди. Уни кўрдим-у, ҳушим бошимдан учди.
— Бекзод. Қара, менинг набирам Аня келди! — деди кампир мени кўриши билан.
Аня эса ўрнидан туриб жилмайди.
— Шу йигитми? — дея кампирдан сўради.
— Ҳа, шу, — деб жавоб берди кампир.
Аня бир-бир қадам босганча ёнимга келди. Менга худди ҳайвонот боғидаги маймунни томоша қилгандай қараб чиқди.
— Бўйим биру саксон. Оғирлигим етмиш беш. Ёшим йигирма бирда. Сочимда оқ йўқ. Уйланмаганман. Ва севган қизим ҳам йўқ, — дедим мен унга.
У бирдан қиқирлаб кулиб юборди.
— Тўғри, — дея кампир менинг гапимни тасдиқлади.
— Мендан икки ёшга катта экансан. Бўйинг ҳам озроқ узун. Мен бор-йўғи эллик киломан. Сочим, мана, кўриб турганингдай. Бўй қизман. Чунки йигитим йўқ, — деди Аня кулиб бўлганидан сўнг.
— Энди столга келинглар. Бекзод, мен сенинг келишингни кутиб, гарчи Аня меҳмон бўлса-да, овқатни сузмаётгандим, — деб кампир ўрнидан турди.
— Яна битта ахборот, — дедим мен стулга ўтиришдан олдин, — мигрантман.
— Ажойиб. Мен эса талабаман!..
— Ўҳ, — деб пешонамга урдим. — Мана шу жойда ютқаздим.
— Ҳечқиси йўқ, — деди кампир, — ҳали ўқийсан, Анядан ўтиб кетасан!
— Буви, сиз сотилибсиз, — дея жавоб қилди Аня кампирга.
Кейин у менга юзланди:
— Хўш, йигитча, неча пулга сотиб олдинг менинг ажойиб бувижонимни?
— Осон. Қийин. Ва текинга.
— Шунақами? Унда бувижонимнинг ўзлари айтадилар.
— Меҳрга! Меҳрга сотиб олди у мени, — деб бирдан набирасини жим қилиб қўйди кампир.
Шундан кейин у столга димлама қўйди.
— Ҳа, — дея жилмайди Аня, — айнан шу нарса йўқ эди бувижонимда. Аммо бундан кейин меҳрнинг ҳаммасини ўзим бериб, қайтариб сотиб оламан.
Мен Аняга қараб кулдим.
Шу куни Аня менинг хонамга кириб олди. Икки соатлар чамаси чиқмади. Ростини айтганда, ишдан чарчаб келгандим. Бироқ чарчоқ билинмади. Илло, у билан суҳбат мароқли эди. Албатта, мароқли бўлади-да. Бўз йигитман. У эса бўйи етган замонавий қиз…
Эртаси куни у мени қўярда-қўймай бир ҳафтага тиббий таътилга чиқишга кўндирди. Аслида, ичимда ўзим шуни истаб тургандим… Ана шу ярамас бир ҳафта бутунлай мени Аняга боғлаб қўйди. Куни билан бир жойларга бориб келамиз. Парк айланамиз. Кейин кечки пайт ҳам гаплашиб тўймаймиз…
— Ҳой қиз, — дейди кампир, — сен бу боланинг бошини айлантириб олаяпсан. Бунақада мени ундан эмас, уни мендан тортиб олиб қўясан.
— Хавотир олманг, — дейди Аня.
Аммо ўзига ишонмай шундай дейди. Чунки юз-кўзларидан тортиб олгудай эди…
Бир ҳафта кўз-очиб юмгунча ўтиб кетди. У мен билан хайрлашди. Илиқ хайрлашди. Жудаям илиқ. Ҳаддан зиёд илиқ… Кейин йиғлади. Ҳар ҳафта шанба-якшанба кунлари келишини айтиб кетди…
Олти ой биз бир-биримизга тўйиб-тўймай юрдик. Шу олти ойдан кейин мен уйимга қайтдим. У аэропортда: “Келасан-а, тезроқ қайтасан-а, мени ёлғизлатиб қўймайсан-а”, дея кўзида ёш билан кузатиб қўйди…
Уйга келсам, аҳвол чатоқ экан. Менинг ўзимдан сўрамасдан ва ҳаттоки хабар бермасдан унаштириб қўйишган экан…
