Маккада сармояларга имкон яратилди
Саудия Арабистони, хорижий инвесторлар Маккада ва Мадинада кўчмас мулк лойиҳаларида иштирок этиш имкониятига эга эканлигини эълон қилди. Бу қарор глобал капитални жалб қилиш ва маҳаллий иқтисодиётни мустаҳкамлашга қаратилган.
Қиролликнинг Капитал бозорини бошқариш комиссиясига кўра, янги қоидалар хорижликларга муқаддас шаҳарларда кўчмас мулкка эгалик қилувчи компанияларга сармоя киритишга рухсат беради. Бироқ, хорижий эгалик улуши 49% билан чекланган ва фақат Саудия фонд биржасида котировка қилинаётган компанияларнинг акциялари орқали ёки конвертация қилинадиган қарз инструментлари орқали амалга оширилиши мумкин.
Бу қадам Саудия Арабистонининг иқтисодиётини диверсификация қилишга қаратилган Vision 2030 стратегиясининг бир қисми бўлди. Мамлакат нефть экспортига таянади, аммо қироллик раҳбарлари туризмни ривожлантириш ва инвестицияларни жалб қилиш орқали янги иқтисодий соҳаларни ривожлантиришни мақсад қилган.
Макка, ҳар йили миллионлаб мусулмон зиёратчиларини қабул қилувчи шаҳар, ҳозирда фаол ривожланмоқда. Мақсад — 2030 йилга бориб, зиёратчилар сонини 30 миллионга этказиш. Масар лойиҳаси доирасида, давлатнинг Инвестиция фонди томонидан молиялаштириладиган лойиҳада шаҳарда 40 минг янги меҳмонхона хонаси қурилиши режалаштирилган.
2019 йилда Ҳаж ва Умра зиёратлари Саудия Арабистонининг буджетига 12 миллиард доллар даромад келтирди. Шу билан бирга, дин билан боғлиқ сабаблар туфайли, но-мусулмонларга муқаддас шаҳарларга кириш тақиқланган.
Саудия Арабистони, Яқин Шарқнинг энг йирик иқтисодиёти ва энг йирик нефть экспортчиси, молиявий қийинчиликларга дуч келмоқда. Халқаро Валюта Жамғармаси баҳолашича, қиролликка буджетни мувозанатлаштириш учун нефть нархи баррелига 96 доллар бўлиши керак, бу эса ҳозирги нарх даражаларидан анча юқори. Шу сабабли, Риёд янги даромад манбаларини изламоқда.
Шу билан бирга, қироллик ўзининг инвестицияларини ички бозорга йўналтирмоқда. Саудия Инвестиция Фонди харажатлари 2024 йилда 37% га камайди ва бу ОАЭ ва уларнинг Мубадала фондига дунёдаги энг фаол суверен фонд унвонини йўқотишига олиб келди.
Хорижий сармоялар чекланган бўлсада, Саудия Арабистони ўз қарзларига катта қизиқиш уйғотмоқда. 2024 йилда қироллик $17 миллиард миқдорида халқаро облигацияларни чиқариб, $30 миллиардга тенг аризаларни қабул қилди. Бу уни ривожланаётган бозорлар орасида Руминиядан кейин иккинчи ўринга олиб чиқди.
