Америка сунъий йўлдоши Хитой дунёдаги энг йирик ядро синтези лазерини қураётганини ошкор қилди
Сунъий йўлдош тасвирлари лазер синтезига мўлжалланган улкан Хитой лабораторияси қурилаётганини кўрсатмоқда. Мианянг шаҳрида жойлашган бу объект энергия ишлаб чиқариш соҳасида жиддий аҳамиятга эга бўлиши билан бирга, мамлакатнинг ядровий имкониятларини кенгайтиришга хизмат қилиши мумкин.
Кенг жамоатчиликка ҳали кўп жиҳатлари номаълум бўлган бу лойиҳа қанчалик қизиқиш уйғотса, шунчалик ташвиш ҳам туғдирмоқда. Мураккаб технология ҳисобланган лазер синтези Қуёшнинг энергия реакцияларини такрорлашга қаратилган. Бироқ, фуқаролик мақсадларидан ташқари, бу турдаги тадқиқотлар халқаро шартномаларни бузмасдан ядровий қуролларни такомиллаштиришга ҳам ёрдам бериши мумкин.
Мианянг маркази Американинг Миллий ўт олдириш иншооти (NIF) дан каттароқ. Тажриба майдони 50 фоизга кенгайтирилган бўлиб, у дунёдаги энг йирик лазер синтези марказига айланиши мумкин. Марказий камерага йўналтирилган тўртта лазер қўли НИФ тузилишига ўхшайди, аммо анча кундалик кўламда.
Бу иншоот Хитойнинг ядро соҳасида устунликка эришиш стратегиясининг бир қисмидир. Хитой АҚШ ёки Россияга қараганда камроқ ядро синовлари ўтказган бўлиб, бу лаборатория унга ҳақиқий синовлар ўтказмасдан портлашларни симулятсия қилиш ва қуролларини такомиллаштириш имконини бериши мумкин.
Lazer синтези ядро реакциясини юзага келтириш учун ўта қувватли лазерлар ёрдамида водород изотопларини сиқишни ўз ичига олади. Бу технология кўпинча тоза ва чексиз энергия манбаи сифатида тақдим этилса-да, у ҳарбийларнинг ҳам эътиборини тортмоқда. Дарҳақиқат, бу технология халқаро шартномаларга риоя қилган ҳолда ядро портлашининг экстремал шароитларини симулятсия қилиш имконини беради.
Аслида, Ядро синовларини ҳар томонлама тақиқлаш шартномаси (CТБТ) каби халқаро шартномалар ҳақиқий ядро портлашларини тақиқлайди. Бироқ, лазер синтези тажрибалари «субкритик» деб ҳисобланади, яъни улар назорат қилиб бўлмайдиган занжирли реакцияни келтириб чиқармайди.
