Трамп Зеленскийга таҳдид қилди
Трамп Зеленскийга таҳдид қилди
Сиёсат / ХорижA A A
Трамп Зеленскийга таҳдид қилди
Украина АҚШ таклиф этган фойдали қазилмаларга оид битимни имзоламаса, Вашингтон билан муносабатда муаммоларга дуч келади. Бу ҳақда баёнот берган президент Дональд Трамп Киев қисқа муддатда АҚШга 400-500 миллиард долларлик компенсацияни қайтариш бўйича мажбуриятларини бажаришига ишонч билдирган.
Америкалик музокарачилар Украина томонини битим имзоланмаса, Илон Маскнинг Starlink ширкати тақдим этаётган сунъий йўлдош интернети ҳам узиб қўйилишидан огоҳлантирган.
Трамп маъмурияти АҚШ томонидан Украинага уруш даврида кўрсатиб келинаётган ҳарбий ва моддий кўмак эвазига Киевдан нодир маъданлардан фойдаланиш учун рухсат талаб қилмоқда. Вашингтон тайёрлаган дастлабки битим лойиҳасида АҚШ Украина ҳудудидаги фойдали қазилмаларнинг 50 фоизини тасарруф этишига доир банд мавжуд эди. Аммо Украина президенти Владимир Зеленский бу лойиҳани рад этган. Бунинг ортидан Вашингтон янги битим таклиф этган.
Янги лойиҳада эса АҚШга 500 миллиард долларлик фойдали қазилмалардан фойдаланиш ҳуқуқи берилиши кўзда тутилган.
Зеленскийнинг АҚШ таклифини рад этгани Трампни дарғазаб қилган. Боз устига, Зеленский АҚШ ва Россия вакиллари иштирокида Саудия Арабистонида ўтказилган музокараларни ҳам танқидий баҳолаган. Яъни Украина тақдирига доир масала Украина раҳбарияти иштирокисиз муҳокама этилишини қоралаган.
Шу сабаб сўнгги кунларда Дональд Трамп Зеленскийни бир неча бор кескин танқид қилди. Уни президент сайлови ўтказмаётгани важидан “диктатор” деб атади, рейтинги 4 фоизга тушиб кетганини иддао қилди.
Трамп АҚШ Украинага 2022 йил февралдан буён, яъни Россия агрессияси бошланганидан кейин 350 миллиард доллар кўмак кўрсатганини айтган. Аммо Зеленский Қўшма Штатлар кўрсатган жами кўмак 100 миллиард долларга яқин эканини билдирган.
Mirkonomika блоги муаллифи, иқтисодчи Миркомил Холбоевнинг фикрича, АҚШ Украинага 2022-2024 йилларда 114 миллиард доллар ёрдам берган. Аммо бу Қўшма Штатлар ЯИМнинг йиллик 0,14 фоизини ташкил этади, холос.
Financial Times ҳисоб-китобига кўра, Украина заминида 11,5 триллион долларлик фойдали қазилмалар мавжуд. Аммо ҳар қандай ҳолатда ҳам АҚШ Киевдан амалда кўрсатган кўмагидан кўпроқ товон талаб қилмоқда.
Аввал хабар берганимиздек, АҚШ президентининг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Майк Уолц президент Зеленскийдан фойдали қазилмалар бўйича келишув имзолашини кутаётганини айтганди.
Давлат котиби Марко Рубио ҳам шундай фикрда.
“Мен унга (Зеленскийга) биз фойдали қазилмаларни олиш ҳақида битим имзоламоқчи эканимизни тушунтирдим. Бу Украина фойдали қазилмаларини талон-торож этиш эмас, аксинча, у реал хавфсизлик кафолатлари беришга хизмат қилади”, – деган М.Рубио.
Вице-президент Жей Ди Вэнс эса Украина АҚШнинг саховатпешалиги сабаб яшаётанини айтган.
“Президент Зеленский ва унинг мамлакати АҚШнинг саховатисиз йўқ бўлиб кетар эди. Шу сабаб раҳмат айтишсин!” – деган АҚШ вице-президенти.
Сўнгги хабарларга қараганда, АҚШ томони Украинага қурол-аслаҳа сотишни тўхтатиб қўйган.
