Зеленский ядро қуролидан воз кечишни «аҳмоқлик ва масъулиятсизлик» деб атади
Украина президенти Владимир Зеленский 1994 йилда Украинанинг ядро қуролидан воз кечиш қарорини «аҳмоқлик ва масъулиятсизлик» деб атади. Бундай баёнотни у итальянча Il Foglio нашрига берган интервьюсида айтди.
Украина раҳбари Киев НАТОга аъзо бўлиш каби янада жиддий хавфсизлик кафолатларини талаб қилиши керак эди, деб таъкидлади.
1994 йилда Украина Будапешт меморандумини имзолади ва учинчи дунёдаги энг катта ядро арсеналидан воз кечди, бунинг эвазига АҚШ, Россия ва Буюк Британиядан хавфсизлик кафолатларини олди. Зеленский йирик давлатларнинг таъсирини танқид қилиб, шундай деди: «Масала фақат воз кечишда эмас — «йўқ» дейишни ҳам билиш керак.»
Унинг сўзларига кўра, Киев хавфсизлик кафолатларини талаб қилиши керак эди, бу кафолатлар ҳар қандай агрессорни тўхтата олишига ишонч ҳосил қилиши керак эди.
Октабр ойида Зеленский Украина учун ягона самарали хавфсизлик кафолати НАТОга аъзо бўлиш эканлигини айтди. Агар мамлакатни альянсга қабул қилмасалар, Украина ўзининг ядро қуролини ишлаб чиқишга мажбур бўлади. Мутахассислар ҳисоб-китобларига кўра, бу украиналиклар учун икки-уч ой давомида амалга оширилиши мумкин, чунки уларнинг ядро соҳасидаги тажрибаси ва илмий базаси мавжуд.
Киев мунтазам равишда Россияни Будапешт меморандумини бузишда айблайди, Кримни аннекция қилишни ва давом этаётган агрессияни кўрсатиб. Москва эса келишувни бузишда НАТОнинг кенгайиши учун масъулиятни юклайди.
Кремль Украина учун ядро қуролига эга бўлмасликни талаб қилмоқда. Россия президенти Владимир Путин, Москва Украина ҳудудида ядро қуролининг пайдо бўлишини «олдини олиш учун барча зарур чораларни кўриши»ни огоҳлантирди. Нейтрал статус ва НАТОга аъзо бўлишдан воз кечиш — Путин томонидан тинчлик музокараларини бошлаш учун асосий шартлар.
Россия ҳукумати эса Будапешт меморандумининг ва Украинанинг ядро қуролидан воз кечишининг Украина учун салбий оқибатларга олиб келганини тан олади. Россия Хавфсизлик Кенгаши раисининг ўринбосари Дмитрий Медведев Украина ядро қуролидан воз кечганидан афсусда эканини ва «қувноқ тарзда» уни Россияга қарши ишлатишни исташини таъкидлади.
