Макрон Трампнинг Гренландияни аннексия қилиш режасини «ақлсизлик» деб атади
Франция президенти Эммануэл Макрон АҚШ раҳбари Доналд Трампнинг Гренландияни аннексия қилиш ҳақидаги ниятини қаттиқ танқид қилди ва Дания билан биргаликда ҳарбий машқлар ўтказиш орқали орол хавфсизлигини таъминлашга тайёр эканини билдирди.
Франция президенти Эммануэл Макрон Гренландияга амалга оширган расмий сафари давомида АҚШ президенти Доналд Трампнинг ушбу оролни аннексия қилиш ниятини «беҳаё хомхаёл» деб атади. Макрон Евроиттифоқ номи билан сўзлаб, Гренландияни «сотиб бўлмайдиган ва эгаллаб бўлмайдиган» ҳудуд сифатида тавсифлади. Унинг таъкидлашича, Гренландия бугунги кунда «талончи геосиёсий амбициялар» таҳдити остида турибди.
Макрон Дания таркибидаги Гренландия пойтахтида Нуук шаҳрига Гренландия бош вазири Йенс-Фредерик Нилсен таклифи билан ташриф буюрди. У оролда хавфсизликни мустаҳкамлаш мақсадида Франция ва Дания ўртасида қўшма ҳарбий машқлар ўтказишни таклиф қилди.
Маълумот ўрнида, Гренландия 1953 йилгача Дания мустамлакаси бўлган. 2009 йилдан буён у автономия мақомига эга бўлиб, ички бошқарув ҳуқуқига эга. 2019 йилда Доналд Трамп президентликнинг биринчи муддати даврида оролни 600 млн доллар евазига сотиб олиш ниятини билдирган. У 2025 йил бошида президентликка қайта сайланганидан сўнг, Данияга расман мурожаат қилиб, оролни АҚШга беришни талаб қилган. Унинг сўзларига кўра, Гренландия «озод дунё»ни Хитой ва Россиядан ҳимоя қилишда муҳим аҳамиятга эга.
2025 йил май ойида Трамп АҚШ Гренландияни куч билан эгаллаши мумкинлигини ҳам рад этмади. У аннексиядан сўнг орол аҳолисини «эъзозлаш» ваъдасини берди. Ҳозирда Гренландияда АҚШнинг Питуффик ҳарбий базаси мавжуд бўлиб, у ерда 200 нафар америкалик ҳарбий хизматчи ва F-35 қирувчи самолётлари жойлашган. База баллистик ракеталарни олдиндан аниқлаш тизимида стратегик аҳамиятга эга бўлиб, у Европадан АҚШга энг қисқа йўлда жойлашган.
Bloomberg манбаларига кўра, Трампнинг Гренландияга қизиқиши оролдаги бой табиий ресурслар — олтин, олмос, уран ва электроника ҳамда ҳарбий техникалар ишлаб чиқариш учун зарур бўлган ноёб ер металлари захиралари билан боғлиқ.
